Eredua

Ematen dik lerroa, eraikinen kasu horretan, korapilatu egiten dela, txirikordatu, eta, beraz, bolumenerantz doala --ez gainazalerantz--. Azken batean, hiriak etxe altuak ditik: horra hirugarren dimentsioa, altuera; dena lerroa bada, nola lerrokatu bolumena?

Fabianek ez zuen oraindik etxeratu nahi. Bakarrik egongo zen arren, nahiago zuen kalez kale ibiltzea. Muga horretan, ia eroso: Klaudiaren etxeko giltzak eskura, patrikan, eta Emma ustez ibil zitekeen ingurunean. Harraparia baino gehiago, oportunista. Aukera sortu ez zedin desiratuz, ordea. Dantzan. Konturatu zenean noraez horretan zegoela lasaien, barrutik ateratako barre txiki batek argitu zion aurpegia. Bai, bere buruaz ari zen barrez.

Izan ere, Klaudia etxean bizitzen gelditu zenean bezala, orain ere Fabian de factoko zerbaiten bila zebilela ematen zuen. Krisi sakonean egunak zeramatzanean, lo gutxi egiten zuen; jan, are gutxiago: gorputza elektriko zeukan, ez zuen energia berritu beharrik. Eta esnatzen zenetik oheratu arte, pentsamendu bakarra zuen: Emma. Zuk arrailatua zegoela esango zenukeen: maiteminak ez zion ezta kanpaia jotzen ere uzten.

Klaudiarekin ohikeriazko eredu egonkorrean aspaldi bizi zen arren, Fabiani kosta egiten zitzaion normaltasun-itxurak egitea. Ez zion bere buruari onartzen, baina une haietan, harremanari urteek emandako definizioa erakusten ari zen bikotearen bizi-egituraren muga praktikoa. Harremana hasieran mugarik gabe sortu zuten arren, hark zehaztugabetzat jotzen zuen ereduak harrapatuta zeukala sentitzen hasi zen. Ez zuen gezur/traizio terminotan pentsatzen, espazio-denborak arduratzen zuen. Klaudiari haren eroaren berri emateak ezinbesteko erreformatan sartzea esan nahi zuenez, ez zion ekin nahi ezinbestekoa ez bazen. Zuk esango zenukeen oso gizon jokatzen ari zela.

Eta hor da gakoa, bukaerarako utzi beharko litzatekeena, ezinbestekotasuna neurtzeko parametro gisa ez zuen hartu espazio-denboraren birbanaketa: oharkabean, ziurrenera, Emmaren erantzunaren arabera moldatu nahi zuen Fabianek bere bizi-egituraren zutabeen berritze-lana. Alegia, aldaketetan hasiko zen baldin eta bakarrik baldin harenganako grinaren ezeren aztarnarik antzematen bazion Emmari, ez beste. Horrek, noski, itxura gordetzea eskatzen zion denbora batez; jolasa tarte txikietan bakarrik aktibatzea, eta, beraz, arriskua neurtuz aurrera egitea. Asumitzen ari zen, nabarmen, krisiaren tratamenduak zekarren arintasun horrek Emmarengandik urruntzeko aukera guztiak zituela. Fabiani, hala ere, beharrezkoagoa egiten zitzaion ordura arteko egituraren bilakaerari lehentasuna ematea; korapiloa gordiartu egiten ez zen bitartean, behintzat. Zuk badakizu faltsukeria-gradua handitzen ari zela horrenbestez, baina une hartako Fabianen bizitzaren ekualizadorean beste aldagai garrantzitsuago batzuek eskatzen zioten arreta. Kontua ez zen iruzurra egitea ala ez, kontua zen iruzur egin gabe bizi-egituran lurrikara ekarriko zionaren dimentsioaz aldez aurretik jabetzea. Eta horrek espazio-denbora eskatzen zuen, ez zuena.

Estrategia hurbila argiago zuela iritsi zen etxera Fabian, nekatuta.

Ukituak

Eta lerroaren jarraikortasuna dun oreka-emaile nagusia bizitzaren ibilbidean. Har ezan hiriaren topografia jarraikortasun horren erakusgarri: norberak hiri/herriaz duen oroimenean, hainbat aldi eta aldetako irudiak nahasten ditun. Buruan dinagu kale-kantoiko jostailu-dendan neskame- eta iñude-jantziak saltzen ziren garai oraindik hurbila. Alfonbra-denda ere izan zen, geroago. Auzo osoak sortzen ikusita gauden, eta beste batzuk desagertzen. Ematen din lerroa, kasu horretan, korapilatu egiten dela, txirikordatu, eta, beraz, bolumenerantz -ez azalerarantz- doala.

Fabianek elebakartasunaren gaiarekin jarraitu zuen: inoiz berak ere pentsatua zuela bigarren hizkuntzak ideien argitasunari laguntzen ziola. Eta ez zela zurikerian ari erakusteko-edo, zalantza bakarra zuela gehitu zuen. Alegia, ez zekiela bigarren hizkuntzen artean musika eta matematika, gutxienez, ez ote liratekeen sartu behar. 

Junek baietz: zorrotz jarrita, pintura, eskultura, dantza, arkitektura, antzerkia eta zinema ere sartuko lituzkeela zerrendan; horrelako bat benetan kontrolatzen zuenak beste hizkuntza bat ere bazekiela. Emmak biribildu zuen ideia, zinemaren ordez, irudigintza orokorrean, eta aurreko guztien solapamendu eta mugetakoak ere taldean sartuta.

Bitartean, ezkutukoan, jolasak aurrera jarraitzen zuen: Emmak, ustez ustekabean, Fabianen hanka berearekin ukitu zuen. Fabianek kontaktua sentitu eta, txakurrak ferekan bezala, zegoen-zegoenean utzi zuen gorputz osoa, ilerik mugitu gabe. Emmarekin kontaktua egin zuen lehenengotik gertatzen zitzaion; zoroak horrela harrapatu zuen. Beste ezer, beste inor ez zegoen une horietan. Egonkortasunaren erreinu osoa emango zukeen sakontasun hori luzatuko zion zaldi baten truke. Hala uste zuen, behintzat, ispilua urratzen hasi zen arte:

Badakizu bi pertsonaren arteko kaleko harremanean, taberna-giroan, esaterako, ukituak gertatzen badira, ezinbesteko erantzun bat espero izan behar dela. Hamaika eratako erantzunak etor daitezke, hamaika mila ukitu motetarako. Batzuetan, barkamena eskatuz amaitzen da; ukituagoz, bestetan. Edo, bestela, ezer ez esatea ere zilegi da, bai istant bateko ukitua gertatuta, bai eta ziento bat bider gertatuta ere. Baina, ezer ez esatea ez da ez konturatzea: Emma eta Fabian, batzuetan, elkar ukituta ematen zituzten bi minutu baino gehiago tabernako lagunartean, eta berdin hurrengo tabernan, hurrengo egunean... 

Hala ibili ziren bolada batean: besoa besoarekin ez bazen, hankan eskua jartzera ez ziren iristen, baina eskumuturrekoarekin laztan arina, bai... Jolasa ezkutukoa zen eta petit komitean izan ohi zen. Emmak lotsagabe-lotsagabe esan zion arte, bakarrik gelditu zirenetako batean, Fabianek ohartarazi ezean hura ez zatekeela konturatuko elkar ukitze horretaz. Berezko joera omen zuen jendea ukitzekoa.

Kolpe handia izan zen Fabianentzat adierazpen hura. Emma erreparatu gabe zegoela esatean, ordura arte sintoniaren dastatzailea zena, tentsioaren titana, sedukzioaren paladina, txiki-txiki sentitzen hasi zen. Kimeraren atzetik ibiltzeko minimoetako bat haustetik gertu zegoen; mutilaren zorabioaren oinarri nagusia, kinka larrian; ukitze etengabeetan eraikitako aldaketaren beharra, zalantzan; bikotea hirukote bihurtzeko saioa, etenda: geldiune bat egin beharrean zen.

Zurrumurruak

Lerroaren odol-kanalaren jarraikortasuna izaten dun oreka-emaile nagusia bizitzaren ibilbidean; baina baditun beste osagai batzuk ere. 

Eguna iluntzen zihoan. Mutikoak amatxorengana alde egin zuen, kezkatuta egongo zelakoan. Fabianek kamera gorde zuen: ez zuen bioleta edo beltzik behar, ez eta argi artifizialik ere, oraingoan. 

Alde egin baino lehen, baina, mutikoak zer pentsa eman zion: bat-batean, zuhurra izateko eskatu baitzion Fabiani, ez itsutzeko. Fabianek ez zuen deus ulertu, edo ulertu nahi izan. Zuk bai, badakizu Emmari buruzko oharra zela. Emmak aurreiritziak baitzituen Fabianen gainean, iturri batetik baino gehiagotatik helduak zitzaizkion hainbat zurrumurru zirela medio.

Mihi luzeen arabera, Fabian ez zen behar bezalakoa, ez omen zen fidagarria harreman-kontuetan, edo neska-mutilen kontuetan, hobeto esanda. Horrekin ez zuten bikote-harreman heteroa era jatorrean adierazi nahi, baizik eta neskekin bezala, mutilekin ere joaten zela eta lagun asko izana zela. 

 

Egia izan ala ez izan, Fabiani bost axola esamesek. Bada jendea bizitza besterenean zelatan itotzen duena. Harreman faltsuz osatutako gizarte-egitura azalekoeneko tximuak dira; ongi errotuak egoten dira, bestalde, minimo sozialak ongi betetzen dituzte eta. Primate hauen eguneroko ogia da ezagunez hitz egitea, gaitzeste aldera beti. Edo ezagunen ezagunez. Egia erdiaren maisu-maistrak dira.


Fabianek behin ere ez zien amen-omen horiei jaramonik egiten. Bazekien gauzak nolakoak diren, baina aspaldian erabakita zuen bere ateak horrelakoei ixtea. Juneren mutikoaren oharrarekin ere askotan egiten zuena egin zuen: ez ulertuarena. Jarrera horrek inozo azalarazten zuen lagun batzuen aurrean, baina erabakitako inozotasuna zen, gehienez ere. Zuk ere ez duzu beti gogoko izaten jarrera hori, baina onartuko duzu Fabian letxe txar askotatik libratzen zuela. Mundu horri ezin baitzaio zirrikiturik utzi, behatza eman eta besoa hartu egiten dizute, badakizu. Bestalde, Emmak arazotzat hartu behar bazuen bera ondo ezagutu baino lehen, alperrik zen gehiegi kezkatzea.


Pentsamendu horrek, hala ere, ez zion deserosotasun ukitu bat ezkutatu. Fabianek bazuen iraganeko motxilan harreman estuen sorta polita, eta egin zitezkeen irakurketa maltzurrez jakitun zen. Tarteka, gogogabetzen zenetan, bere burua gustatzen ez zitzaionetan, nolabaiteko zabor-sentsazio batek ziztatzen zuen. Baina gogor egiten ikasia zegoen, eta argi zuen ez zuela bide horretatik asko irabazteko. Areago, iraganeko harremanak ez ziren bukatuak Fabianen ustean: beti zuen bere jendearentzat lekua estimetan; urrutiago bizi ziren, besterik ez. La maison de la prairie ez zen beretzat egina.


Gaua zen etxerako bidea hartu zuenerako.